Co zrobić, gdy moje dziecko nie dostało się do przedszkola?

Każdego roku wiosną, rozpoczyna się rekrutacja do przedszkoli publicznych. Kryteria i harmonogram rekrutacji ogłasza gmina. Co zrobić, gdy wziąłeś udział w rekrutacji, przedszkole opublikowało wyniki rekrutacyjne, a na liście zabrakło Twojego dziecka? Czy możesz się skutecznie odwołać się od nieprzyjęcia do przedszkola? Co możesz jeszcze zrobić? Czy masz jeszcze jakieś szanse, żeby dostać się do wymarzonego przedszkola czy musisz zdecydować się na inną placówkę?

O zasadach przeprowadzenia rekrutacji do przedszkoli opublikuję inny wpis. W tym artykule skupię się tylko na postępowaniu po ogłoszeniu wyników i na możliwościach działania rodziców w przypadku niedostania się dziecka do przedszkola.

Jak wygląda ogłoszenie wyników rekrutacyjnych

Kryteria i terminy rekrutacji, wynikają z ustawy – prawo oświatowe oraz z uchwał poszczególnych gmin. Samą rekrutację do przedszkoli publicznych prowadzi już komisja rekrutacyjna (organ powołany przez dyrektora). Po przeprowadzeniu postępowania rekrutacyjnego, a więc po dokonaniu oceny wniosków wszystkich zgłoszonych kandydatów, komisja rekrutacyjna publikuje wyniki postępowania rekrutacyjnego.

Najpierw, komisja rekrutacyjna sporządza imienną listę dzieci zakwalifikowanych i niezakwalifikowanych do przyjęcia do przedszkola.

Następnie, rodzice mają określony termin (zazwyczaj 7 dni) na potwierdzenie przez rodziców woli zapisania dziecka do przedszkola i przedłożenia wymaganych dokumentów.

Wtedy komisja rekrutacyjna sporządza imienną listę dzieci przyjętych i nieprzyjętych do przedszkola.

Uwaga! Gdy przedszkole opublikuje listę dzieci zakwalifikowanych, nie robisz nic – czekasz. Procedurę odwoławczą (o której napiszę poniżej) zaczynasz od dnia publikacji listy dzieci przyjętych. Na liście musi być informacja o dacie podania listy do publicznej wiadomości.

Jakie są zasady publikowania listy dzieci przyjętych do przedszkola?

Placówka w dniu ogłoszenia wyników musi zamieścić listę w siedzibie placówki (w widocznym miejscu, np. w gablocie). Lista taka powinna być zamieszczona także w internecie na stronie internetowej przedszkola.

Uwaga! Obecnie, w związku z ograniczeniami związanymi z epidemią koronawirusa, w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania przedszkoli, wyniki postępowania rekrutacyjnego podaje się do publicznej wiadomości także na stronach internetowych danych placówek.

Lista musi zawierać imiona i nazwiska kandydatów, uszeregowane w kolejności alfabetycznej. Ponadto, na dokumencie musi być podana najniższa liczba punktów – dolny próg przyjęcia dzieci do przedszkola. Podanie punktów wszystkich dzieci jest niezgodne z prawem. Lista musi być opatrzona podpisem przewodniczącego komisji rekrutacyjnej.

Dniem podania wyników do publicznej wiadomości jest data wskazana na liście o publikacji wyników. Musi to być wpisane w formie adnotacji. To bardzo istotne, z uwagi na to, że od tego dnia będzie liczył się termin na złożenie odwołania.

Co zrobić, gdy mojego dziecka nie ma na liście osób przyjętych?

Opublikowanie wyników nie kończy rekrutacji. Możesz spróbować dostać się do przedszkola publicznego korzystając z dwóch prawem przewidzianych możliwości. Chodzi o odwołanie się od decyzji o nieprzyjęciu dziecka do przedszkola lub o rekrutację uzupełniającą.

Rekrutacja uzupełniająca

Gdy Twoje dziecko nie dostało się do przedszkola, możesz postarać się o jego przyjęcie w trybie rekrutacji uzupełniającej.

Dyrektor przedszkola przeprowadza postępowanie uzupełniające wyłącznie wtedy, gdy po zakończeniu podstawowej rekrutacji do przedszkola placówka nadal dysponuje wolnymi miejscami. Musisz więc dowiedzieć się w swoim przedszkolu lub gminie, kiedy i na jakich zasadach rusza taka rekrutacja, a także dowiedzieć się, czy są jeszcze jakieś wolne miejsca w placówce. Następnie musisz złożyć stosowny wniosek.

W rekrutacji uzupełniającej stosuje się te zasady, które obowiązywały podczas pierwszej rekrutacji. Różnica jest taka, że uwzględniane są także wnioski dzieci zamieszkałych w innej gminie.

Postępowanie uzupełniające powinno zakończyć się do końca sierpnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, na który jest przeprowadzane postępowanie rekrutacyjne.

Uwaga! Od wyników takiej rekrutacji uzupełniającej także możesz się odwołać w sposób, o którym piszę poniżej.

Odwołanie się od decyzji o nieprzyjęciu dziecka do przedszkola

Niezależnie od wzięcia udziału w rekrutacji odwoławczej, możesz skorzystać z prawa do odwołania się od decyzji o nieprzyjęciu dziecka do przedszkola.

Żeby złożyć odwołanie, najpierw, w terminie 7 dni od publikacji wyników musisz złożyć do komisji rekrutacyjnej wniosek o sporządzenie uzasadnienia przyczyny odmowy przyjęcia Twojego dziecka do przedszkola. Na opublikowanej liście przedszkole musi zamieścić adnotację, kiedy opublikowało wyniki. Od tej daty liczysz 7 dni. Przykładowo, gdy wyniki opublikowano 20 kwietnia, wniosek składasz najpóźniej 27 kwietnia. Możesz wniosek złożyć osobiście w siedzibie placówki. Możesz też przesłać taki wniosek Pocztą Polską (za potwierdzeniem nadania lub odbioru). Termin jest dochowany, gdy nadasz przesyłkę na pocztę 7 dnia (np. 27 kwietnia).

Jest to warunek konieczny dalszego odwołania. Bez takiego wniosku nie możesz się odwoływać. Nieistotne jest też to, że na przykład dowiedziałaś czy dowiedziałeś się o wynikach kilka dni później. Raz jeszcze – termin liczymy od daty publikacji.

Uzasadnienie odmowy przyjęcia kandydata do przedszkola

Komisja rekrutacyjna ma 5 dni na sporządzenie uzasadnienia swojej decyzji.

Komisja rekrutacyjna musi sporządzić uzasadnienie, w którym muszą znaleźć się następujące informacje:

Uzasadnienie zawiera przyczyny odmowy przyjęcia, w tym najniższą liczbę punktów, która uprawniała do przyjęcia, oraz liczbę punktów, którą kandydat uzyskał w postępowaniu rekrutacyjnym.

Art. 158 ust. 8 ustawy prawo oświatowe

Takie uzasadnienie musi zatem zawierać przyczynę odmowy przyjęcia dziecka, liczbę punktów, które otrzymało Twoje dziecko i liczbę punktów, która uprawniała do przyjęcia.

Rozstrzygnięcie nie może być zbyt ogólnikowe. Nieprawidłowe jest ograniczenie się przez komisję rekrutacyjną do stwierdzenia, że dziecko nie zostało przyjęte do przedszkola, ponieważ otrzymało 200 punktów, a próg był od 250 punktów. Odmowa przyjęcia musi być bardziej szczegółowa – wyjaśniać okoliczności faktyczne i prawne.

Co w sytuacji, gdy komisja rekrutacyjna nie sporządziła uzasadnienia w ciągu 5 dni?

Jeśli placówka opóźni się o kilka dni, a nawet tydzień – niestety nie wiąże się to z żadnymi konsekwencjami. Wskazane w ustawie terminy sporządzenia uzasadnienia i wydania rozstrzygnięcia mają charakter instrukcyjny. Oznacza to, że za naruszenie 5-dniowego terminu nie przewidziano żadnych sankcji.

Jedynie niesporządzenie przez komisję rekrutacyjną uzasadnienia odmowy przyjęcia dziecka, będzie kwalifikowane jako bezczynność organu.

Odwołanie od rozstrzygnięcia komisji rekrutacyjnej

Gdy otrzymasz już rozstrzygnięcie komisji rekrutacyjnej wraz z uzasadnieniem, wiesz już ile punktów otrzymało Twoje dziecko, jaka była przyczyna odmowy jego przyjęcia do placówki. Jeśli nie zgadzasz się z taką decyzją, możesz wnieść do dyrektora publicznego przedszkola, odwołanie od rozstrzygnięcia komisji rekrutacyjnej, w terminie 7 dni od dnia otrzymania uzasadnienia.

Podobnie jak w przypadku wniosku o uzasadnienie, wiąże Ciebie termin 7-dniowy. Czyli, gdy otrzymałeś uzasadnienie 20 kwietnia, 27 kwietnia musisz wnieść odwołanie. Możesz złożyć je bezpośrednio w placówce (najlepiej z prezentatą na egzemplarzu, którą zachowasz dla siebie potwierdzającą przyjęcie pisma w placówce w danym dniu). Moż5esz też wysłać pismo Pocztą Polską (za potwierdzeniem nadania – zachowaj dowód wysłania). Nadanie pisma na poczcie jest traktowane jako dochowanie terminu 7-dniowego.

W razie przekroczenia ustawowego terminu dyrektor powinien wydać postanowienie stwierdzające uchybienie terminu do wniesienia odwołania i niedopuszczalność odwołania.

Jak sporządzić odwołanie?

Twoje odwołanie musi spełniać wymogi formalne oraz materialne.

W takim odwołaniu musisz wskazać konkretnie:

• datę i nazwę pisma (odwołanie);
• nadawcę (rodzic, jako przedstawiciel ustawowy dziecka);
• adresata (dyrektora przedszkola publicznego);
• wskazanie co zaskarżasz (rozstrzygnięcie komisji rekrutacyjnej z dnia…);
• wyjaśnienie dlaczego zaskarżasz rozstrzygnięcie,
• powołanie ewentualnych nowych faktów i dowodów,
• wniosek o pozytywne rozstrzygnięcie odwołania i przyjęcie dziecka o przedszkola.

Uwaga! Jeśli zaskarżasz rozstrzygnięcie, musisz wskazać jakich uchybień dopuściła się komisja rekrutacyjna. Nie możesz poprzestać na prośbie o przyjęcie w razie zwolnienia się miejsca. Do takich celów służy rekrutacja uzupełniająca. Odwołanie służy temu, że zaskarżasz decyzję komisji, która zawierała błędy.

Jakie uchybienia mogę zarzucić komisji rekrutacyjnej w odwołaniu?

Każda sytuacja jest indywidualna i wymaga szczegółowej analizy zarówno Twojego przypadku, ale także wymogów rekrutacyjnych, które stawia gmina, w której ubiegasz się o przyjęcie. Podam przykładowe zarzuty, które należy przeanalizować, decydując się na złożenie odwołania.

• Nieprawidłowości proceduralne – jeśli komisja uchybiła zasadom przeprowadzenia rekrutacji. Na przykład, gdy komisja nie poda do publicznej wiadomości list dzieci zakwalifikowanych lub niezakwalifikowanych.
• Przeoczenia komisji rekrutacyjnej. Przykładowo, nieprawidłowe podliczenie punktów, pominięcie pewnych faktów (dowodów) złożonych przez Ciebie w sprawie.
• Brak podpisu komisji rekrutacyjnej na rozstrzygnięciu oraz uzasadnieniu odmowy przyjęcia dziecka do przedszkola. Na rozstrzygnięciu i uzasadnieniu odmowy obowiązek podpisania się mają wszyscy członkowie komisji. Komisja rekrutacyjna jest najważniejszym organem w postępowaniu rekrutacyjnym. Prawidłowe podpisanie decyzji ma zasadnicze znaczenie dla strony postępowania, bowiem fakt ten potwierdza wyrażoną w rozstrzygnięciu wolę organu kolegialnego. Decyzja obarczona tym błędem podlega wyeliminowaniu z obrotu prawnego.
• Przekroczenie przez przedszkole upoważnień ustawowych. Na przykład przeprowadzenie przez przedszkole kryteriów przyjęcia, które nie wynikają z ustawy prawo oświatowe – np. przeprowadzenie etapu rekrutacji do przedszkola w postaci losowania.
• Nowe okoliczności, które pojawiły się w rodzinie po złożeniu wniosku rekrutacyjnego. Na przykład, urodziło Wam się kolejne dziecko i jesteście rodziną wielodzietną (zwiększasz liczbę punktów).
• Zasady słuszności – wyjątkowe okoliczności. Nie powinna to być samoistna przesłanka do odwołania. Natomiast można próbować argumentować zasadność swojego odwołania różnymi innymi czynnikami, np. wskazanie, że dziecko w wieku szkolnym uczęszcza do szkoły w pobliżu, że mamy praca jest nieopodal, itp.

Czy wniosek o uzasadnienie lub odwołanie może podpisać jeden rodzic?

Tak. Ustawa o systemie oświaty nie wymaga podpisu obojga rodziców pod składanymi dokumentami. Przepis posługuje się liczbą pojedynczą „rodzic kandydata”. Treść tych pism również nie została prawnie uregulowana.

Rozstrzygnięcie Dyrektora Publicznego

Dyrektor publicznego przedszkola rozpatruje odwołanie od rozstrzygnięcia komisji rekrutacyjnej w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania.

Uwaga! Dyrektor nie może sporządzić decyzji w sposób zbyt ogólnikowy. Dyrektor przedszkola jest organem odwoławczym w postępowaniu administracyjnym. Oznacza to, że wydane rozstrzygnięcie winno chociaż w minimalnym stopniu spełniać wymogi określone w przepisach prawa.

Nie stanowi uzasadnienia stwierdzenie, że kandydata nie przyjęto z braku wolnych miejsc. Obowiązek uzasadnienia w przypadku rozstrzygnięcia dyrektora wydanego na skutek odwołania wymaga odniesienia się do zarzutów, które rodzic wpisał w odwołaniu. Powinno ono być bardziej szczegółowe, w tym wyjaśnić odwołującemu się zarówno stan faktyczny, jak i stan prawny sprawy. Decyzja powinna także zawierać pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego dyrektora.

Także i w tym przypadku, niedochowanie przez dyrektora terminu 7-dni nie rodzi żadnych skutków. Jedynie w przypadku niewydania przez niego decyzji, można wnieść skargę na bezczynność organu.

Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

Na rozstrzygnięcie dyrektora danego publicznego przedszkola służy skarga do sądu administracyjnego.

Skarga podlega opłacie 200 złotych.

Skargę wnosi się w terminie 30 dni od otrzymania rozstrzygnięcia dyrektora przedszkola. Wnosi się ją za pośrednictwem dyrektora przedszkola do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

W razie uwzględnienia skargi, WSA może polecić, żeby organ zastosował się do oceny prawnej zawartej w wyroku i przeprowadził postępowanie rekrutacyjne w zgodzie z przepisami ustawy o systemie oświaty.

Ile to kosztuje?

Napisanie wniosku o uzasadnienie decyzji o nieprzyjęciu dziecka do przedszkola oraz odwołanie do Dyrektora przedszkola nie kosztuje nic.

Dopiero, gdy Twoja decyzja zostanie rozstrzygnięta negatywnie, możesz skierować sprawę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Wtedy na wstępie poniesiesz koszt 200 zł opłaty sądowej. W przypadku przegrania sprawy, będziesz musiał zapłacić koszty sądowe i koszty pełnomocnika strony przeciwnej. W przypadku wygrania sprawy, koszty te ponosi Skarb Państwa.