Praca zdalna dla rodziców

Do Kodeksu pracy wprowadzono zmiany umożliwiające pracownikom wykonywanie pracy w trybie zdalnym. W dzisiejszym wpisie chciałabym opisać to rozwiązanie i wyjaśnić jak kształtują się uprawnienia i obowiązki rodziców, chcących pracować w trybie zdalnym. Jak rozpocząć pracę w trybie zdalnym? Na jakich zasadach taka praca może być wykonywana? Czy pracodawca może odmówić pracy zdalnej? Czy rodzice mają w tym zakresie szczególne uprawnienia? Zapraszam do lektury :).

Na jakich zasadach będzie można wykonywać pracę zdalną?

Zgodnie z nowymi przepisami:

Praca może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (praca zdalna).

Art. 67[18] Rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw 

Pracownik może więc pracować zdalnie bądź w całości bądź częściowo.

Nowe przepisy przewidują 3 rodzaje pracy zdalnej: „właściwa” praca zdalna, praca zdalna na polecenie pracodawcy i okazjonalna praca zdalna (na wniosek pracownika).

Jak i kiedy uzgadnia się z pracodawcą wykonywanie „właściwej” pracy zdalnej?

Uzgodnienie między pracodawcą a pracownikiem pracy zdalnej i zasad jej wykonywania będzie mogło nastąpić przy zawieraniu umowy o pracę albo w trakcie zatrudnienia. To oznacza, że jeśli już pracujesz lub jeśli przy zawieraniu umowy pominęliście tę kwestię, uzgodnienie tego rodzaju pracy może nastąpić później, w trakcie trwania stosunku pracy.

Właściwa praca zdalna może być wynikiem inicjatywy pracodawcy lub wniosku pracownika. Twój wniosek o pracę zdalną powinien być złożony w formie pisemnej lub elektronicznej.

To pracodawca będzie musiał przygotować procedury i regulaminy, wnioski, oświadczenia (także w zakresie BHP) związane z wykonywaniem pracy w trybie zdalnym.

Gdzie pracownik może pracować zdalnie?

Pracownik będzie mógł pracować w miejscu przez siebie wskazanym. Oznacza to, że musisz wskazać pracodawcy skąd pracujesz zdalnie. Każdorazowo musicie uzgodnić to miejsce z pracodawcą. Zazwyczaj będzie to miejsce zamieszkania pracownika. Oczywiście jeśli pracodawca oraz pracownik to uzgodnią, twoja praca może być wykonywana z każdego miejsca na ziemi.

Czy pracodawca będzie mógł odmówić pracy zdalnej, gdy pracownik złoży o nią wniosek?

Tak. Pracodawca może odmówić wykonywania przez pracownika pracy zdalnej, gdy nie jest ona możliwa ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika.

Przykładowo, pracodawca może odmówić wykonywania pracy zdalnej przez pracownika będącego sprzedawcą – kasjerem, motorniczym, pielęgniarką, itp. – Praca takiego pracownika musi być wykonywana „na miejscu”.

Co w przypadku rodziców i kobiet w ciąży?

Pracodawca – co do zasady – nie będzie mógł odmówić pracy zdalnej kobietom w ciąży oraz rodzicom, którzy wychowują dziecko do 4 roku życia. Powinien też umożliwić taką pracę osobom które opiekują się niepełnosprawnym członkiem rodziny. Powinien on uwzględnić wniosek pracownika o pracę zdalną.

Rodzic jednak może usłyszeć odmowę, gdy praca zdalna nie jest możliwa ze względu na rodzaj pracy lub organizację pracy. Przykładowo, praca np. na stanowisku opiekuna w przedszkolu, w żłobku czy na przykład pielęgniarki nie może być wykonywana zdalnie.

O przyczynie odmowy uwzględnienia wniosku pracodawca informuje pracownika w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie 7 dni roboczych od dnia złożenia wniosku przez pracownika.

Czym jest okazjonalna praca zdalna?

Kodeks przewiduje też takie rozwiązanie jak tzw. „okazjonalna praca zdalna”. Pracownik może zawnioskować pisemnie lub elektronicznie o okazjonalnie wykonywanie swoich obowiązków zdalnie – maksymalnie w wymiarze 24 dni w roku. Wówczas nie są potrzebne formalności i obowiązki jak przy właściwej pracy zdalnej. Pracodawca w takiej sytuacji nie musi pokrywać kosztów pracy zdalnej ani zapewniać pracownikowi materiałów czy narzędzi do wykonywania zadań w tym trybie.

Okazjonalna praca zdalna może być wykonywana wyłącznie na wniosek pracownika. Taki wniosek również składasz w formie pisemnej lub elektronicznej.

Praca zdalna na polecenie pracodawcy

Kodeks przewiduje również obowiązek wykonywania pracy zdalnej na polecenie pracodawcy. Takie polecenie wydawane może być jednak tylko na czas określony, w sytuacjach wyjątkowych. Pracodawca może nakazać pracę zdalną:

• w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu;
• w sytuacji działania siły wyższej, gdy pracodawca nie będzie mógł zapewnić bezpiecznych i
• higienicznych warunków pracy.

Pracodawca będzie mógł polecić wówczas wykonywanie pracy zdalnej. Jednak bezpośrednio przed wydaniem polecenia musi uzyskać oświadczenie od pracownika (pisemnie lub elektronicznie), że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej. Jeśli zmienią się twoje warunki lokalowe i techniczne i masz problem z wykonywaniem pracy zdalnej powinieneś poinformować o tym pracodawcę.

Pracodawca będzie mógł cofnąć w każdym czasie swoją decyzję z co najmniej dwudniowym uprzedzeniem.

Kto pokrywa koszty pracy zdalnej?

Pracodawca ma obowiązek pokrywać koszty pracy zdalnej.

Pracodawca będzie zobowiązany do zapewnienia pracownikowi wykonującemu pracę zdalną materiałów i narzędzi, w tym urządzeń technicznych. Powinien on zapewnić komputer, telefon służbowy, drukarkę lub inne narzędzia, ale tylko jeśli potrzebujesz ich do pracy. Jeśli nie otrzymasz takich narzędzi, a ich potrzebujesz, przysługuje ci ekwiwalent pieniężny w wysokości ustalonej z pracodawcą. Ewentualnie, ten ekwiwalent pieniężny może być zastąpiony ryczałtem. Jego wysokość będzie odpowiadać przewidywanym kosztom ponoszonym przez ciebie w związku z pracą zdalną.

Ponadto pracodawca pokryje koszty energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej.

Pracodawca powinien też zapewnić pracownikowi szkolenia i pomoc techniczną niezbędne do wykonywania tej pracy.

Czy mogę powrócić do pracy stacjonarne?

Gdy pracowałeś stacjonarnie i uzgodniliście pracę zdalną, ale jednak wolisz wrócić do biura, możesz złożyć wniosek o przywrócenie do dotychczasowych warunków pracy.

Wówczas ustalicie z pracodawcą termin przywrócenia poprzednich warunków wykonywania pracy, nie dłuższy niż 30 dni od dnia otrzymania wniosku. W razie braku porozumienia przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy następuje w dniu następującym po upływie 30 dni od dnia otrzymania wniosku.

Czy pracodawca może mnie skontrolować?

Tak. Pracodawca może skontrolować czy wykonujesz swoją pracę oraz sposób jej wykonywania. Ma prawo sprawdzić czy przestrzegasz przepisów BHP. Może sprawdzić czy przestrzegasz wymogów w zakresie bezpieczeństwa i ochrony informacji. Najpierw jednak musi ciebie przeszkolić w tym zakresie.

Może sprawdzić czy Natomiast czynności kontrolne nie mogą naruszać prawa prywatności pracownika i innych osób ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych w
sposób zgodny z ich przeznaczeniem.

Pracodawca powinien dostosować sposób przeprowadzenia kontroli do miejsca, w którym wykonujesz pracę zdalną i do rodzaju pracy zdalnej.

Kontrolę przeprowadza się w porozumieniu z pracownikiem w miejscu wykonywania pracy zdalnej w godzinach pracy pracownika.

Jaka jest różnica między pracą zdalną a telepracą?

Żadna. Nowelizacja Kodeksu pracy wprowadza przepisy o pracy zdalnej, ale uchyla przepisy o telepracy. Przepisy wprowadzające pracę zdalną do Kodeksu Pracy wypierają też przepisy ”covidowe”. Praca zdalna możliwa była bowiem w czasie epidemii oraz zagrożenia epidemicznego. Obecnie jest ona wprowadzona na stałe do Kodeksu Pracy.